تأثیر عمق کاشت و تغذیه بر ویژگی‌های کمی و کیفی گل زعفران

تغذیه و عمق کاشت نقش مهمی در کمیت و کیفیت زعفران دارند. در همین راستا پژوهشی به‌صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال‌های 1400-1398 انجام شد. تغذیه به‌عنوان عامل اصلی شامل 1- NPK (کودهای شیمیایی نیتروژن، فسفات و پتاسیم بر اساس آزمون خاک) (شاهد) 2- کودهای زیستی (BIO) (شامل باکتری‌های آزاد‌زی تثبیت‌کننده نیتروژن، باکتری‌های حل‌کننده فسفات و پتاسیم) 3- کودهای شیمیایی (CHE) (شامل کودهای کلسیم، پتاسیم، برخی عناصر ریزمغذی و اسیدآمینه) و 4- روش تلفیقی (BIO- CHE) (شامل کودهای زیستی و شیمیایی) و عمق کاشت به‌عنوان عامل فرعی (10 و 15 سانتی‌متر) در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که بیشترین وزن خشک اجزای تشکیل دهندة گل شامل گلبرگ و مادگی (mg.m-2 474)، وزن خشک کلاله (mg.m-2 4/46) و طول کلاله (mm 3/23) از برنامه تغذیه‌ای NPK به‌دست آمد. بیشترین سرعت ظهور گل (Flower.day-1 5/14) از برنامه تغذیه‌ای NPK و عمق کاشت 15 سانتی‌متر بود. بیشترین مقدار کروسین مربوط به برنامه تغذیه‌ای BIO- CHE و عمق کاشت 15 سانتی‌متر، پیکروکروسین مربوط به برنامه تغذیه‌ای CHE و عمق کاشت 10 سانتی‌متر و سافرانال مربوط به برنامه تغذیه‌ای NPK و عمق کاشت 15 سانتی‌متر بود. بیشترین وزن خشک برگ و بنه از برنامه تغذیه‌ای CHE و عمق کاشت 10 سانتی‌متر به‌دست آمد که نسبت به برنامه تغذیه‌ای NPK و همین عمق کاشت به‌ترتیب افزایش 9.39 و 9.30 درصدی ازنظر این خصوصیات را نشان داد. بنابراین کود زیستی برای تولید کنندگان و زعفران کاران در منطقه ی مورد آزمایش توصیه می شود.

Fertilization and planting depth play an important role in the quantity and quality of saffron. Therefore, research was conducted in the form of a split-plot based on a randomized completely block design with three replications in the years 2019-2021. Fertilizer as the main factor includes 1- NPK (nitrogen, phosphate and potassium chemical fertilizers based on soil test) 2- Biological fertilizers (BIO) (including nitrogen-fixing free-living bacteria, phosphate and potassium dissolving bacteria) 3- Chemical fertilizers (CHE) (including calcium, potassium, some micronutrients and amino acid fertilizers) and 4- Combined method (BIO- CHE) (including biological and chemical fertilizers) and planting depth was considered as a secondary factor (10 and 15 cm). The results showed that NPK fertilizers induce maximum petal and pistil dry weight (474 ml g.m-2), stigma dry weight (46.4 ml g.m-2) and stigma length (23.3 mm). The highest flower emergence rate (14.5 Flower.day-1) was obtained from NPK fertilizers with a planting depth of 15 cm. The highest amount of crocin was related to BIO- CHE fertilizers and a planting depth of 15 cm, picrocrocin was related to CHE fertilizers and a planting depth of 10 cm, and safranal was related to NPK fertilizers and a planting depth of 15 cm. The highest dry weight of leaves and corms was obtained from the CHE fertilizers and planting depth of 10 cm, which showed an increase of 39.9 and 30.9%, respectively, compared to the NPK fertilizers and the same planting depth. Therefore, biofertilizer is recommended for farmer and producer in the tested area