تاثیر غلظتهای مختلف باکتری باسیلوس سوبتیلیس بر خصوصیات گل و بنه در دو اکوتیپ زعفران

اهداف: پژوهش حاضر به منظور مطالعه اثر غلظتهای مختلف باکتری Bacillus subtilis بر صفات مورفو فیزیولوژیکی گل و بنه در دو اکوتیپ زعفران به منظور تعیین غلظت مناسب باکتری، در شرایط آب و هوایی زنجان انجام گرفت. مواد و روشها: آزمایش در سه تکرار در دو سال متوالی 1396-1397 و 1397-1398 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زنجان انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل پنج غلظت مختلف باکتریBacillus subtilis و دو اکوتیپ زعفران (نطنز و زنجان) بود. یافته ها: غلظت های مختلف باکتری روی تمامی صفات مورفو فیزیولوژیکی اندازه گیری شده اثر معنی داری را نشان داد. اثر اصلی اکوتیپ تاثیر معنی داری بر روی صفات در سطح یک و پنج درصد از خود نشان داد به جز صفات وزن تر کلاله، کلروفیل و آنتی اکسیدان برگ که تحت تاثیر اکوتیپ معنی دار نشدند. براساس نتایج تجزیه واریانس اثر متقابل دو جانبه (سال × اکوتیپ و اکوتیپ × باکتری) و اثر متقابل سه جانبه (باکتری × سال × اکوتیپ) بر روی عملکرد گل و میزان فسفر برگ گیاه زعفران معنی دار شد. اثر متقابل دوگانه اکوتیپ × غلظت های مختلف باکتری در صفات وزن خشک کلاله، آنتی اکسیدان برگ، آنزیم پراکسیداز و فسفر برگ معنی دار نشد. وزن تر و خشک و قطر بنه مادری در اکوتیپ نطنز (به ترتیب 16.29 ، 10.99 و 19.71 میلی متر) بیشتر از اکوتیپ زنجان بود. نتیجه گیری: با توجه به اثرات باکتری باسیلوس سوبتیلیس روی اکوتیپ های زعفران میتوان نتیجه گرفت که اکوتیپ های زعفران با توجه به تفاوتها و خصوصیات رشدی مختلفی که دارند واکنشهای متفاوتی نیز به کود زیستی نشان میدهند. با توجه به نتایج، بیشترین تاثیر باکتری باسیلوس سوبتیلیس بر روی صفات مورفو فیزیولوژیکی، در غلظت 10 به توان 8 cfu/ml نمود پیدا کرد.

Aims: The present study was conducted to study the effect of different concentrations of Bacillus subtilis on morphophysiological traits of flowers and coriander in two saffron ecotypes in order to determine the appropriate concentration of bacteria. Materials and Methods: A factorial experiment was conducted in a randomized complete block design with three replications in the research farm of Zanjan University. Experimental treatments: the first factor of five levels of different concentrations of bacteria(zero, 102, 105, 106, 108 ) and the second factor consisting of two ecotypes (Natanz, Zanjan) were considered. Results: Different concentrations of bacteria showed a significant effect on all morphophysiological traits measured. The main effect of ecotype also showed a significant effect on the traits at the level of one and five percent, except for the fresh weight traits of stigma, chlorophyll. Based on the results of analysis of variance, bilateral interaction (year × ecotype, ecotype × bacterium) and tripartite interaction (bacterium × year × ecotype) on flower yield and phosphorus content of saffron leaves were significant. Among the ecotypes, Natanz ecotype showed more than Zanjan ecotype in fresh and dry weight of pistachio and its diameter (16.29, 10.99 g and 19.71 mm, respectively). Conclusion: Considering the effects of Bacillus subtilis on saffron ecotypes, it can be concluded that saffron ecotypes showed different reactions to biofertilizer due to their differences and different growth characteristics. According to the results, the greatest effect of Bacillus subtilis on morphophysiological traits was observed at a concentration of 108 cfu / ml