ارزیابی حاصلخیزی خاک در مزارع تحت کشت زعفران (Crocus sativus L.) مطالعه موردی: شهرستان بهاباد، استان یزد)

توسعه کشاورزی و دستیابی به حداکثر عملکرد محصول به حاصلخیزی خاک بستگی دارد. یکی از روش­های مرسوم برای ارزیابی حاصلخیزی خاک ، از طریق بررسی تغییرات مکانی عناصر غذایی آن ها امکان پذیر می باشد. هدف از این تحقیق، پارامترهای مربوط به حاصلخیزی خاک برای کشت زعفران در مناطق مختلف شهرستان بهاباد بود. برای این منظور، از عمق صفر تا ۳۰ سانتی متری خاک به روش نمونه برداری مرکب، نمونه خاک تهیه و ویژگی های قابلیت هدایت الکتریکی (EC)، pH، کربن آلی، پتاسیم و فسفر قابل استفاده، آهن، روی، منگنز و مس قابل استخراج با عصاره گیر DTPA، اندازه گیری شد. سپس پردازش داده ها به صورت نرمال سازی و بی بعدنمایی انجام شد. نتایج نشان داد که طبق نتایج نقشه حاصلخیزی ارائه شده از بین ۲۹ مزرعه مورد مطالعه تنها یک مزرعه دارای حاصلخیزی زیاد بود و بقیه مزارع در دسته حاصلخیزی کم و یا متوسط قرار گرفتند. همچنین بر طبق نتایج تحقیق همبستگی مثبت و معنی داری بین عملکرد زعفران و فسفر قابل جذب، پتاسیم قابل جذب، درصد کربن آلی خاک، آهن و منگنز قابل استخراج با عصاره گیر DTPA به ترتیب وجود دارد. نتایج نشان می دهد که جهت افزایش عملکرد این محصول در منطقه مورد مطالعه و مناطق با شرایط مشابه، توجه بیشتری به امر تغذیه خاک باید صورت گیرد. نکته قابل برداشت دیگر از نتایج تحقیق، عدم توازن مدیریت زراعی این محصول در منطقه و اقدامات بر پایه تجربه شخصی افراد بدون توجه کافی به اصول و استانداردهای کاشت، داشت و برداشت این محصول می باشد.

The growing population has increased the demand for food, which can be met through advancements in agriculture. Evaluation of soil fertility is necessary to examine the spatial changes of nutrient elements. This research was conducted to evaluate the parameters related to soil fertility for saffron (Crocus sativus L.) in 29 farms in Bahabad city. For this purpose, soil samples are prepared from the depth of 0 to 30 cm by composite sampling method, and the characteristics was measured such as electrical conductivity (EC), pH, organic carbon, available potassium (K) and phosphorus (P), iron (Fe), zinc (Zn), manganese (Mn) and copper (Cu) extractable with DTPA-TEA extractant. Then, data processing was done in the form of normalization. The results showed only one farm had high fertility and the others had low or medium fertility. Results showed that there is a significantly positive correlation between saffron yield and available phosphorus, available potassium, soil organic carbon, iron and manganese extractable with DTPA-TEA extractant. The results showed that paying attention to soil fertility is necessary to achieve maximum yield. Another finding of this research is the non-uniformity of agricultural management in the region and taking measures based on personal