کیفیت محصول

کیفیت زعفران به عنوان یکی از کالاهای با ارزش صادراتی در تجارت از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

در طی دهه‌های گذشته استانداردهاي کیفیت و ایمنی مواد غذایی به شدت افزایش یافته و نقش مهمی در تجارت جهانی ایفا می­‌کنند.

لزوم رعایت  قواعد و استانداردهای مشخص از جانب سازمان­های بین­‌المللی همواره مورد تأکید است  و بر این عقیده‌­اند که قوانین مربوط به تولیدات زیستی، هم برای امنیت و اطمینان مصرف­کنندگان و هم برای رقابت عادلانه تولیدکنندگان و تسهیل تجارت ضروری می­‌باشند.

کشور ایران با بیش از 90 درصد از تولید جهانی زعفران بزرگترین تولیدکننده و صادرکننده زعفران در دنیا به­ شمار می­‌رود. تولید و ارائه محصولی با کیفیت مطلوب و بر اساس نیاز و انتظارات مشتری و بازار می­‌تواند موجب توسعه پایدار تجارت زعفران شود. برای رسیدن به کیفیت بالای محصول، شناخت ویژگی­‌ها و ترکیبات تشکیل ­دهنده زعفران، انجام صحیح مراحل فرآوری، آگاهی از استانداردهای تدوین شده در ایران و دیگر کشورها در مورد زعفران ضروری است.

یکی از مقررات پذیرفته شده در سازمان تجارت جهان، رعایت استاندارد های جهانی برای صادرات محصولات مختلف است. به بیان دیگر، فقدان استاندارد مناسب به کشورهای عضو این امکان را می­‌دهد که مانع ورود کالا به کشور خود شوند؛ بنابراین رعایت استاندارد در کلیه مراحل تولید و بازاریابی محصولات صادراتی ضروری می­‌باشد.

استاندارد ملی ایران از نظر مشخصات فیزیکوشیمیایی نسبت به استاندارد بین المللی زعفران از سطح بالاتری برخوردار است و جهت صادرات رعایت الزامات استاندارد ملی ایران به شماره 1-259  الزامی است.

زعفران باید خالص، فاقد هر گونه افزودنی فیزیکی، شیمیایی، رنگ‌های مصنوعی و سایر مواد خارجی و  ناخالصی‌ها باشد.

 دارای طعم و عطر مخصوص به­ خود، کمی تلخ ­مزه و تند و عاری از هر گونه طعم و بوی خارجی باشد.

بر طبق استاندارد ملی ایران، درجه‌بندی نواع زعفران به شرح زیر است:

زعفران رشته‌ای بریده (ممتاز)، زعفران رشته‌ای درجه 1 ، درجه 2، درجه 3 و درجه 4.

زعفران پودر ممتاز، زعفران پودر درجه 1، درجه 2 و درجه 3

انواع زعفران باید دارای رنگ یکنواخت بوده و نباید در اثر رطوبت زیاد و یا خشک­ کردن نامناسب به ­هم چسبیده باشند.

ویژگی‌های فیزیکوشیمیایی و میکروبیولوژی زعفران باید مطابق استانداردهای ملی زیر باشد:

1-259 – زعفران – ویژگی‌ها

2-259- زعفران – روش‌های آزمون

5689- میکروبیولوژی زعفران – ویژگی‌ها و روش‌های آزمون

سیستم های تضمین کیفیت و ایمنی

امروزه با مشخص شدن ناکارآمدی روش‌­های سنتی کنترل مواد غذایی و کم­رنگ‌تر شدن نقش بازرسی در تضمین کیفیت مواد غذایی، سازمان­دهی شدن عوامل مؤثر در تولید محصولات غذایی اهمیت بیشتری یافته است. این امر منجر به تعریف اصول عملیات تولید صحیح Good Manufacturing Practice (GMP) یا نیازمندی­‌های اولیه برای استقرار سیستم های تضمین کیفیت شده است.

حصول این نیازمندی‌ها در استقرار صحیح سیستم‌های تضمین کیفیت و ایمنی نظیر استانداردهای سری ایزو 9000 و ایزو 22000، و آنالیز خطرات و نقاط کنترل بحرانی Hazard Analysis Critical Control Points (HACCP) نقش مؤثری دارد.

در این راستا به­کارگیری استانداردهای تدوین شده آیین کار برداشت و فرآوری زعفران؛ آیین کار استقرار  سیستم HACCP و آیین کار تجهیزات و تأسیسات کارگاه­های بسته بندی زعفران، می­‌تواند مفید باشد.

برای استقرار سیستم‌­های تضمین کیفیت می­‌توان از شرکت­‌های دارای صلاحیت صدور گواهینامه­‌های این سیستم‌­ها کمک گرفت. ذکر این نکته لازم است که اخذ این گواهینامه­‌ها می‌­تواند نقش مؤثری در مبادلات جهانی داشته باشد.

استاندارد ملی ایران 5097-زعفران-کارگاه‌های فراوری و بسته‌بندی-آئین کار

استاندارد ملی ایران 5230-زعفران-برداشت، ترابری, فرآوری، بسته‌بندی و انبارش-آئین کار

استاندارد ملی ایران 6762-زعفران-سیستم تجزیه و تحلیل خطر و نقاط کنترل بحرانی پس از برداشت تا بسته بندی-راهنما