برش پایه؛ تکثیر بنه؛ کورملت; برش از بالا به پایین؛ ادویه زعفران؛ تکثیر رویشی

زعفران (Crocus sativus L.) یک گیاه ژئوفیت با ارزش و یکی از گران ترین ادویه جات در جهان است. اخیراً تقاضا برای ادویه زعفران به دلیل کاربرد و ارزش بسیار زیاد آن در بازارهای جهانی افزایش یافته است. اما تولید زعفران به دلیل تکثیر رویشی و تعداد محدود بنه مرغوب کاشته شده محدود می شود. علاوه بر این، تغییرات اقلیمی، به ویژه افزایش دما، تأثیر منفی بر تکثیر و رشد زعفران دارد. بنابراین، توسعه روش‌های کشت و تکثیر جایگزین برای زعفران در یک محیط کنترل‌شده، که می‌تواند افزایش عملکرد زعفران را تضمین کند و از تأثیر منفی تغییرات اقلیمی جلوگیری کند، مهم است.

مطالعه حاضر با هدف توسعه روشی جایگزین برای تکثیر رویشی Crocus sativus در شرایط کنترل شده انجام شد. اثر قلمه های مختلف، از جمله قلمه های پایه (BCs) و قلمه های بالا به پایین (CTBs)، بر تولید اندام هوایی، برگ، گل و بنه دختر ارزیابی شد. تمام پارامترهای رشد بررسی شده تحت تأثیر تیمار برش اعمال شده قرار گرفتند. نتایج نشان داد که بیشترین تعداد شاخساره تشکیل شده توسط BC و CTB به ترتیب با میانگین 68/6 و 47/5 شاخساره در هر بنه نسبت به شاهد با میانگین 70/2 شاخه در بنه به دست آمد. تیمار برش تاثیر مثبتی بر تشکیل بنه های دختر داشت که در آن، میانگین بالای تعداد بنه های ثبت شده توسط تیمار BC به دست آمد. در همین حال، اندازه پایین‌تر بنه‌های دختر پس از درمان مقطعی به دست آمد. این اولین گزارشی است که جایگزینی برای تکثیر زعفران با استفاده از یک محیط کنترل شده ارائه می کند که می تواند به بهبود تولید زعفران کمک کند.

Saffron (Crocus sativus L.) is a valuable geophyte plant and one of the most expensive spices in the world. Recently, the demand for saffron spice has increased in worldwide markets owing to its enormous application and value. However, the production of saffron is limited by the vegetative propagation technique and the limited number of high-quality corms planted. Furthermore, climatic changes, notably increasing temperatures, negatively influence saffron multiplication and growth. Thus, it is important to develop alternative cultivation and propagation techniques for saffron under a controlled environment, which could ensure an increase in saffron yield and avoid the negative impact of climatic changes. The present study aimed to develop an alternative method for vegetative propagation of Crocus sativus under controlled conditions. The effect of different cross-cuttings, including basal cuttings (BCs) and top-to-bottom cuttings (CTBs), was evaluated on shoot, leaf, flower, and daughter corm production.

All the growth parameters examined were influenced by the cutting treatment applied. The results showed that the highest number of shoots formed was obtained by BCs and CTBs, with an average of 6.68 and 5.47 shoots per corm, respectively, compared to the control with an average of 2.70 shoots per corm. The cutting treatment positively affected the formation of daughter corms in which, the high mean number of corms recorded was obtained by the BC treatment. Meanwhile, the lower size of the daughter corms was obtained after the cross-cutting treatment. This is the first report that provides an alternative propagation for saffron using a controlled environment, which could help to improve the production of saffron.