مدیریت آفات، بیماری‌ها و علف‌های هرز زعفران ارگانیک

در بوم‌نظام‌های زعفران ارگانیک از ابزارهای غیرشیمیایی مانند روش‌های کنترل بیولوژیکی، فیزیکی، مکانیکی و زراعی (با تأکید بر روش‌های تلفیقی) جهت ممانعت از خسارات آفات، بیماری‌ها و علف‌های هرز استفاده می‌شود.

الزامات مدیریت آفات، بیماری‌ها و علف‌های هرز زعفران ارگانیک به شرح زیر می باشد:
الف- برای مدیریت تنش‌های زیستی در مزارع زعفران ارگانیک باید از روش‌هایی مانند اجرای برنامة باروری متعادل زمین جهت حفظ باروری خاک با سطوح بالای فعالیت بیولوژیکی، استفاده از تناوب‌های سازگار با محیط، کشت مخلوط، کشت گیاهان همراه، کودهای سبز، مدیریت زیستگاه، حفاظت از دشمنان طبیعی آفات با تدارک زیستگاه مناسب مانند پرچین، ایجاد آشیان و نواحی بافر، رهاسازی شکارگرها و پارازیت‌های آفات، کاشت گیاهان تله، مالچ‌پاشی، چرای دام‌ها (فقط در دوره استراحت بنه)، وجین دستی، کنترل مکانیکی و فیزیکی مانند استفاده از تله‌های نوری، موانع، صدا و نیز وجین به کمک شعله استفاده نمود.
چراي دام¬ها بايد به گونه¬اي مدیریت شود كه سبب تخريب و يا آلودگي منابع آب و خاك نشود. دام¬های چراکننده نیز بایستی تحت مدیریت ارگانیک باشند، تا فضولات آن‌ها ایجاد مشکل نکند.
ب- استفاده از تمامی علف‌کش‌ها، آفت‌کش‌ها و سموم شیمیاییِ مصنوعی در مزارع تولید زعفران ارگانیک ممنوع می‌باشد.
پ- برای مدیریت تنش‌های زیستی در مزارع ارگانیک زعفران، استفاده از آمیزه‌های بیودینامیک مورد تایید مرجع گواهی دهنده و با رعایت الزامات و استانداردهای مرتبط مجاز است.
ت- در شرایطی که روش‌های مختلف زیستی، مکانیکی و فیزیکی برای مدیریت تنش‌های زیستی زعفران کافی نباشند و احتمال خطرِ جدی برای گیاه وجود دارد، می‌توان از مواد مجاز مطابق با استاندارد ملی ایران به شماره 11000، تحت نظر سازمان گواهی‌دهنده استفاده نمود..
ث- در شرایطی که استفاده از نهاده‌های ترکیبی تجاری اجتناب‌ناپذیر باشد، باید از ترکیب‌هایی استفاده نمود که مورد تایید موسسه گواهی‌کننده باشند و هر نهادة ترکیبی باید فقط دارای ترکیبات فعال مجاز (مطابق با استاندارد ملی ایران به شماره 11000) باشد.
ج- بکارگیری روش‌های کنترل فیزیکی آفات، بیماری‌ها و علف‌های هرز مانند استفاده از حرارت با تایید سازمان گواهی‌دهنده ، در زراعت زعفران ارگانیک مجاز می‌باشد.
یادآوری: آتش زدن مزرعة زعفران جهت کنترل علف‌های هرز توصیه نمی‌شود. در مواقعی که اندام‌های گیاهی به عوامل بیماری‌زا آلوده باشند، در صورت موافقت موسسه گواهی کننده می‌توان برای ازبین بردن بقایا از آتش زدن استفاده کرد.
چ- به منظور جلوگیری از اسیب بنه و ریز جانداران مفید خاک¬زی، استرلیزاسیون حرارتی و سولاریزاسیون خاک برای مدیریت تنش‌های زیستی در مزارع زعفران ارگانیک مجاز نمی‌باشد، مگر در موارد خاص که کنترل تنش‌های زیستی از طریق سایر روش‌های مجاز مقدور نبوده و قبل از کاشت بنه انجام شود. در این مواقع اخذ موافقت موسسه گواهی کننده الزامی است.
ح- برای کنترل آفات رایج در مزارع ارگانیک زعفران باید از روش‌های تله‌گذاری، دمیدن دود کاه به درون کانال‌های حفر شده توسط آفات، آب انداختن لانه‌ها، استفاده از طعمه‌های سمی مجاز (مطابق با استاندارد ملی ایران به شماره 11000)، ایجاد شبکه‌های سیمی در اطراف مزرعه و منابع غذایی جایگزین استفاده نمود.
خ- برای کاهش خسارت پرندگان به بنه‌هایی که در سطح خاک نمایان می¬شوند، توصیه می‌شود روی این بنه‌ها با خاک پوشیده شود یا این بنه ها جمع آوری شده و در مزرعة جدیدی کشت شود.
د- برای کنترل خسارت کنه در مزارع زعفران ارگانیک باید از این روش‌ها استفاده نمود:
1- بیرون آوردن بنه‌های زعفران از خاک برای کاشت مجدد بصورت خشکه‌کن انجام گیرد،
2- از بنه‌های سالم و فاقد لکه‌های تیره رنگ برای کاشت استفاده شود،
3- عمق کاشت بسته به بافت خاک 15 تا 20 سانتی‌متر انتخاب گردد،
4- هر دو سال یکبار خاک زراعی سبک به ارتفاع 4 تا 5 سانتی‌متر در طول فصل تابستان روی مزرعه پخش شود تا عمق کاشت همیشه ثابت بماند،
5- آبیاری مزارع آلوده در طول فصل تابستان مجاز نمی‌باشد،
6- از خاک‌برداری مزارع زعفران جهت کاشت مجدد زعفران پرهیز گردد،
7- در موقع کاشت از مقدار بنه بیشتری در واحد سطح استفاده شود،
8- از انتقال بنه‌های زعفران آلوده به سایر مناطق جلوگیری شود.
ذ- برای اجتناب از خسارت ناشی از عفونت‌های قارچی در مزارع زعفران باید از روش‌هایی مانند رعایت تناوب زراعی، حذف گیاهان آلوده و تیمار نمودن بنه‌ها قبل از کشت با مواد و ابزارهای مجاز مطابق با استاندارد ملی ایران به شماره 11000 مانند قارچ‌کش‌های زیستی استفاده کرد.