فیتوشیمی، کنترل کیفیت و کاربردهای دارویی زعفران (Crocus sativus L.): یک مرور به‌روز

زعفران که از نظر گیاه شناسی با نام Crocus sativus L. شناخته می شود، به عنوان گران ترین ادویه جهان مشهور است و از زمان های قدیم در زمینه های مختلف مورد استفاده قرار می گرفته است. تحقیقات علمی گسترده‌ای روی Crocus sativus (C. sativus) انجام شده است که بر ترکیبات شیمیایی گیاهی، کاربردهای متنوع و فعالیت‌های بیولوژیکی آن تمرکز دارد.مواد شیمیایی گیاهی C. sativus عمدتاً از سه ترکیب به نام‌های کروسین، پیکروکروسین و سافرانال تشکیل شده‌اند که مسئول بیشتر خواص آن هستند. زعفران سرشار از ترکیبات فعال زیستی است که بیش از 150 مورد از آنها جدا شده است.

زعفران به دلیل ترکیبات و خواص منحصر به فرد خود در زمینه های مختلفی مانند صنایع غذایی، عطرسازی، آرایشی و بهداشتی، دارویی و پزشکی کاربرد دارد. با این حال، ارزش اقتصادی بالای زعفران، آن را مستعد تقلب و انواع روش‌های متقلبانه می‌کند. برای مقابله با این موضوع، تعدادی روش و تکنیک برای احراز هویت و تعیین تقلب در زعفران ایجاد شده است. این مقاله یک مطالعه کتاب‌سنجی از زعفران بر اساس پایگاه داده Web of Science ارائه می‌کند و 3735 مطالعه منتشر شده بین سال‌های 2000 و 2021 را تجزیه و تحلیل می‌کند. این مطالعه همچنین مشارکت و شبکه‌های همکاری نویسندگان را در بین کشورها بررسی کرد. تولید، تبدیل، ترکیب شیمیایی، روش های تشخیص تقلب، موارد استفاده و خواص بهداشتی زعفران نیز مورد بحث قرار گرفته است.

Saffron, botanically known as Crocus sativus L., is renowned as the world’s most expensive spice and has been utilized in various fields since ancient times. Extensive scientific research has been conducted on Crocus sativus (C. sativus), focusing on its phytochemical composition, diverse applications, and biological activities. C. sativus phytochemicals consist mainly of three compounds, namely crocin, picrocrocin, and safranal, which are responsible for most of its properties. Saffron is rich in bioactive compounds, more than 150 of which have been isolated.

Owing to its unique composition and properties, saffron is used in various fields, such as the food industry, perfumery, cosmetics, pharmaceutics, and medicine. However, the high economic value of saffron makes it susceptible to adulteration and various fraudulent practices. To deal with this issue, a number of methods and techniques have been developed to authenticate and determine adulterants in saffron. This paper presents a bibliometric study of saffron based on the Web of Science database, analyzing 3,735 studies published between 2000 and 2021. The study also examined author participation and collaboration networks among countries. Production, transformation, chemical composition, methods of adulteration detection, uses, and health properties of saffron are also discussed.