رنگرزی پارچه نایلونی با دو رنگ طبیعی، زعفران (Crocus sativus L.) و ولید (Reseda luteola L.) و مطالعه خواص رنگرزی، آنتی‌اکسیدانی و ضدباکتریایی آن‌ها

تقاضای جهانی برای استفاده از رنگ‌های طبیعی به‌عنوان جایگزینی مطمئن برای رنگ‌های مصنوعی به دلیل اثرات زیست‌محیطی کمتر و زیست‌تخریب‌پذیری بیشتر آنها در حال افزایش است. این امر مستلزم یافتن یک استراتژی مقرون به صرفه و سازگار با محیط زیست برای استخراج و رنگرزی است. در این تحقیق از رنگ‌های زرد طبیعی استخراج‌شده از پرچم‌های زعفران (Crocus sativus L.) و جوش (Reseda luteola L) برای رنگرزی پارچه‌های نایلونی استفاده شد.

خواص رنگرزی، ضد باکتریایی و آنتی اکسیدانی رنگ های طبیعی و نمونه های رنگ شده مورد بررسی قرار گرفت. از روش استخراج به کمک فراصوت استفاده شد و پارامترهای مهم از جمله نوع حلال، غلظت پرچم زعفران، دما و مدت زمان استخراج مورد مطالعه و بهینه سازی قرار گرفت. مشخص شد که استون یک حلال بسیار کارآمد برای استخراج رنگ زرد طبیعی از 10 گرم بر لیتر پرچم زعفران (SS) در دمای 50 درجه سانتی گراد به مدت 30 دقیقه است. اثرات پارامترهای رنگرزی شامل غلظت عصاره SS، pH، دما و زمان بر روی خواص رنگرزی نیز مورد بررسی قرار گرفت.

قبل از سفت شدن با نمک مس، استحکام رنگ، و خواص شستشو و رنگ روشن نمونه های رنگ شده را اندکی بهبود بخشید. خواص آنتی اکسیدانی و ضد میکروبی پارچه نایلونی رنگ شده با عصاره SS به ترتیب 74 درصد و 88 درصد اندازه گیری شد. رنگ‌های استخراج‌شده از SS توانایی رنگ‌آمیزی، ثبات رنگ، خواص آنتی‌باکتریایی و آنتی‌اکسیدانی خوبی را نشان دادند که با رنگ‌های طبیعی زرد که از جوش استخراج می‌شدند قابل مقایسه بود.

The global demand for using natural colorants as a safe alternative for synthetic dyes is increasing due to their lower environmental impact and higher biodegradability. This requires finding a cost-effective and environmentally friendly strategy for dye extraction and dyeing. In this study, natural yellow colorants extracted from stamens of Saffron (Crocus sativus L.) and weld (Reseda luteola L) were used for dyeing nylon fabrics.

The dyeing, antibacterial, and antioxidant properties of the natural colorants and dyed samples were investigated. A sonication-assisted extraction method was employed and the important parameters including the solvent type, the concentration of stamens of Saffron, temperature, and time duration of extraction were studied and optimized. Acetone was found to be a very efficient solvent for the extraction of the natural yellow dye from 10 g/l of stamens of Saffron (SS) at 50 °C for 30 min. The effects of dyeing parameters including the concentration of SS extracts, pH, temperature, and time on the dyeing properties were also studied.

The pre-mordanting with a copper salt slightly improved the color strength, and wash- and light-colorfastness properties of the dyed samples. The antioxidant and antimicrobial properties of the dyed nylon fabric with the SS extract were measured to be 74% and 88%, respectively. The colorants extracted from SS showed good dyeing ability, color fastness, antibacterial, and antioxidant properties, comparable with those of a widely used yellow natural colorants extracted from weld.