آفت‌کش‌ها برای پیش‌گیری و از بین بردن آفت‌ها به کار می‌روند. اندازه قابل قبول دریافتی آفت‌کش بر پایه همه واقعیت‌های علمی و دانش‌های شناخته شده روز تعیین می‌شود به‌طوری‌که خطر محسوسی برای سلامت مصرف‌کننده نداشته باشد. آفت‌کش‌هایی که به دلایل بهداشتی زیست‌محیطی از سوی مراجع قانونی از فهرست آفت‌کش‌های مجاز کشور حذف و یا در حال تعلیق قرار گرفته‌اند، آفت‌کش‌های ممنوع و معلق نامیده می‌شوند.
مدیریت تلفیقی آفات در نظرگرفتن تمام روش‌های قابل دسترسی کنترل آفات و سپس تلفیق آن‌ها است؛ به‌گونه‌ای که از توسعه جمعیت آفات ممانعت نماید و حفاظت محصولات گیاهی را در سطحی که به‌طور اقتصادی موجه باشد را در‌برگرفته و این امر خطرات مرتبط با سلامتی انسان و محیط زیست را کاهش داده و به حداقل می‌رساند. مدیریت تلفیقی آفات تأکید بر رشد یک محصول سالم با کم‌ترین اختلال ممکن برای زیست‌بوم‌های کشاورزی داشته و ساز و کارهای کنترل طبیعی و یا غیرشیمیایی آفات را اعمال می‌نماید. راهکار ترکیبی مبنی بر کاربرد گزینشی نهاده‌های شیمیایی، روش‌های زیستی (انگل/شکارگر)، مقاومت ژنتیکی و عملیات مدیریتی مناسب است. به‌طور معمول آفت‌کش‌های شیمیایی به عنوان آخرین گزینه کنترل آفات در نظر گرفته می‌شوند.
به هر عامل یا ماده زیست‌شناختی یا شیمیایی و یا فیزیکی که توان به‌خطر انداختن سلامتی انسان را دارا باشد، عوامل خطر گفته می‌شوند و سیستم تجزیه و تحلیل خطر و نقاط کنترل بحرانی سیستمی است که برای شناسایی، ارزشیابی و کنترل خطراتی که از نظر ایمنی مواد غذایی اهمیت دارند، مورد استفاده قرار می‌گیرد. فرایند جمع‌آوری و ارزشیابی اطلاعات مربوط به خطرها و تجزیه و تحلیل شرایطی که منجر به پیدایش آن‌ها می‌شود، به منظور تصمیم‌گیری در مورد این که کدام یک از آن‌ها از نظر ایمنی مواد غذایی مهم هستند، باید در سیستم تجزیه و تحلیل خطر و نقاط کنترل بحرانی منظور شوند. ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﺟﻤﻊآوري دادهﻫﺎ و اﻳﺠﺎد ﻓﺮﺿﻴﺎت ﺑﺮاي ﺗﺨﻤﻴﻦ اﺛﺮات زﻳﺎن‌آور ﻛﻮﺗﺎه ﻣﺪت و ﺑﻠﻨﺪ ﻣﺪت ﻳﻚ ﻳﺎ ﭼﻨﺪ ﻣﺎده، ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﻳﺎ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي، ﺑﺮ روي ﻣﺤﻴﻂ ﻃﺒﻴﻌﻲ و ﺳﻼﻣﺘﻲ اﻧﺴﺎن، ارزﻳﺎﺑﻲ اﺣﺘﻤﺎل وﻗﻮع ﺧﻄﺮ زﻳﺴﺖ ﻣﺤﻴﻄﻲ نامیده می‌شود.
ﺣﻔﺎﻇﺖ در ﻣﻘﺎﺑﻞ آﻓﺎت، بیماری‌ها و علف‌های هرز باید با حداقل میزان مصرف مواد شیمیایی همراه باشد. توصیه می‌شود که روش‌های مدیریت تلفیقی آفات مورد توجه قرار گیرد. ﺑﺮاي اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻮاد ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ و آﻓﺖﻛﺶﻫﺎ ﺷﻮﻧﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻮارد ذیل رعایت شوند:
- ﻣﻮاد اﻧﺘﺨﺎﺑﻲ ﺑﺎﻳﺪ وﻳﮋه آﻓﺎت، بیماری‌ها و علف‌های ﻫﺮز ﺧﺎص ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺑﻮده و داراي کمﺗﺮﻳﻦ اﺛﺮ روي ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻣﻮﺟﻮدات ﻣﻔﻴﺪ، ﻛﺸﺎورزان و ﻣﺼﺮفﻛﻨﻨﺪهﻫﺎي زﻋﻔﺮان ﺑﺎﺷﻨﺪ.
- ﻳﻚ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻏﻴﺮﻣﻘﺎومﺳﺎزي ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮاي ﭘﺮﻫﻴﺰ از اﻳﺠﺎد ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻧﻮع ﻣﺎده ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ اﺗﺨﺎذ ﺷﻮد. دستورالعمل نحوه مصرف آفت‌کش‌های گیاهی از سوی مراجع قانونی و ذی‌صلاح کشور تعیین و اعلام می‌شود.
- کاربران آفت‌کش‌های شیمیایی باید آگاهی‌های کامل شامل نام آفت‌کش، محل مصرف آفت‌کش، تاریخ کاربرد آفت‌کش، نام تجاری آفت‌کش، نام و نام‌خانوادگی کاربرد را ثبت و گزارش کنند. مدارک مربوط به ثبت کاربرد آفت‌کش‌ها باید شامل موضوع‌هایی شامل دلایل استفاده از آفت‌کش، مجوز فنی استفاده از آفت‌کش صادر شده از سوی مدیر فنی مزرعه زعفران؛ مقدار آفت‌کش مورد استفاده و روش سم‌پاشی مورد استفاده باشد.
- کارگران و کلیه افرادی که با آفت‌کش‌ها کار می‌کنند باید از آموزش‌های لازم برخوردار باشند. هر نوع عملیات باید به وسیله دستوالعمل‌های روشن و یا نمادهای مشخص مربوط به محل کاربرد آفت‌کش‌ها، میزان پاشش آفت‌کش‌ها و روش کاربرد آن‌ها، نمایش داده شوند.
- کارگران هنگام کار با آفت‌کش‌ها باید به پوشش محافظ مناسب مطابق با مقررات، ضوابط و دستورالعمل‌های استاندارد سلامتی و ایمنی مجهز باشند و وسایل و تجیزات ایمنی باید جدا از آفت‌کش‌ها نگهداری شوند.
- وسایل پاشش باید برای اطمینان از میزان پاشش محلول مورد نیاز، به‌طور سالیانه کالیبره شوند.
- اگر محلول اضافی آفت‌کش وجود داشته باشد و یا مخزن شستشو پر شده باشد، باید این محلول آفت‌کش اضافه در قسمتی از مزرعه زعفران که قبلاً سم‌پاشی نشده است، با مقدار مصرف توصیه‌شده، مصرف شود و یا این‌که در مزارعی که تحت آیش قرار گرفته‌اند، جایی که به‌طور قانونی طبق نظر مراجع قانونی هیچ منعی وجود نداشته باشد، مصرف شود. کلیه مراحل مربوط به مصرف آفت‌کش‌ها باید ثبت و گزارش شود.
- تجزیه میزان باقی‌مانده سموم در زعفران باید به دقت انجام گیرد و نتایج آن نیز باید قابل ردیابی باشد. کشاورزان و یا عرضه‌کنندگان زعفران باید نسبت به گواهی نتیجه آزمون بقایای آفت‌کش‌ها اقدام نمایند.
- گنجایه‌های خالی آفت‌کش‌ها نباید مجدداً مورد استفاده قرار گرفته و یا در محیط‌زیست دور ریخته شوند. این گنجایه‌ها باید مطابق با الزامات استاندارد و بدون آلودگی محیط از بین برده شوند [۱].
۱. مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران. (1391 ج). عملیات خوب کشاورزی ایران (ایران گپ)- زعفران، استاندارد ملی ایران، شماره 16536، چاپ اول.
- کد مقاله: 16954
- لینک کوتاه: https://wikisaffron.org?p=16954