تبیین ویژگی‌های فرار و ریخت‌شناسی گل زعفران (Crocus sativus) تحت تأثیر تنش خشکی کنترل‌شده ناشی از پلی اتیلن گلیکول

. Crocus sativus L معروف به زعفران یکی از گیاهان زراعی عمده در بین گیاهان معطر زینتی و دارویی است. پلی اتیلن گلیکول (PEG) 6000 یکی از شبیه سازهای شناخته شده و کارآمدی است که برای این منظور استفاده می شود. در این تحقیق، بنه زعفران در گلدان‌های حاوی پرلیت کشت شد و محلول PEG 6000 در غلظت‌های 5، 10 و 15 درصد استفاده شد. از یک سیستم HS-SPME-GC-MS برای مشخص کردن ترکیبات فرار گل زعفران استفاده شد و در مجموع 28 ترکیب فرار شناسایی شد. سافرانال به‌عنوان غالب‌ترین ترکیب فرار در گل‌های زعفران اندازه‌گیری شد و با افزایش دوز PEG 6000، آزادسازی مواد فرار نشانگر به‌طور چشمگیری افزایش یافت. مشخص شد که یوکارون یک ترکیب کتون مهم است، و فن اتیل الکل فراوان ترین ترکیب الکل فرار است. علاوه بر این، کتون‌های پیرول، لاکتون، استرها و سایر اجزای گوگردی با کاربرد PEG 6000 افزایش یافت. با توجه به مشاهدات مورفولوژیکی، کاهش وزن خشک گیاه (PDW)، وزن تر گیاه (PFW)، قطر بنه (CD)، بنه دختر (DCN) و تعداد گل (FN)، بین گیاهان شاهد و تیمار شده با PEG 6000 مشاهده شد. اما افزایش در تعداد ریشه (RN) و طول ریشه (RL) مشاهده شد. از سوی دیگر، طول برگ (LL)، با کاربرد 5 درصد PEG افزایش یافت، اما با غلظت‌های بالاتر کاهش یافت.

Crocus sativus L., known as saffron, is one of the major crops among ornamental and medicinal aromatic plants. Polyethylene glycol (PEG) 6000 is one of the well-known and efficient simulators used for this purpose. In this study, saffron corms were cultivated in pots containing perlite, and the PEG 6000 solution was applied at 5%, 10% and 15% concentrations. A HS-SPME-GC–MS system was used to elucidate volatiles of saffron flowers, and a total of 28 volatiles was detected. Safranal was measured as the most dominant volatile compound in saffron flowers, and the release of marker volatiles was dramatically increased with the increasing PEG 6000 dosage. Eucarvone was found to be an important ketone compound, Phenethyl alcohol was found to be the most abundant volatile alcohol compound. Additionally, ketones pyrrole, lactone, esters and other sulphurous components increased with PEG 6000 application. According to the morphological observations, decreases were observed in plant dry weight (PDW), plant fresh weight (PFW), corm diameter (CD), daughter corm (DCN), and flower number (FN), between the control plants and those treated with PEG 6000. However, an increase was detected in root number (RN) and root length (RL). Leaf length (LL), on the other hand, increased with a 5% PEG application but decreased with higher concentrations