بررسی نقش خوشه های کسب و کار زعفران در توسعه روستایی (مطالعه موردی: استان خراسان جنوبی)

زعفران از جمله محصوالت مهم در استان خراسان جنوبی است که نقش عمده ای در کسب درآمد و تامین معیشت کشاورزان منطقه دارد. هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی نقش خوشه کسب و کار زعفران در توسعه روستایی در استان خراسان جنوبی است. این تحقیق در بازه زمانی سالهای -1399 1398 انجام گرفت و جامعه آماری را 987 نفر از مدیران، معاونان و بازاریابان کارگاه های فرآوری و مراکز فروش زعفران در استان خراسان جنوبی تشکیل دادند.

نتایج تحلیل داده ها حاکی از آن است که عوامل اقتصادی و اجتماعی در سطح اطمینان 0/95 تاثیر مثبتی بر میزان توسعه داشته است. از طرفی در متغیر اقتصادی گویه “تجاری سازی محصول زعفران” در اولویت اول و گویه “هزینههای حمل و نقل، بستهبندی، بازار یابی محصول زعفران” در اولویت آخر و همچنین در متغیرعوامل اجتماعی گویه “انگیزه نوآوری برای تولیدکنندگان محصول زعفران” در اولویت اول و گویه “ریسک پذیری سرمایه گذاری برای محصول زعفران” در اولویت آخر قرار دارد. لذا میتوان تجاری سازی محصول زعفران با یک برند شاخص، ایجاد یک شبکه منسجم از روستا تا بازار، حمایت های مالی و اعتباری دولت، تسهیالت با نرخ وام بانکی کم به کشاورزان و کارگاه های زعفران و ایجاد سیاست های توسعه روستایی را پیشنهاد داد.

Saffron is a crucial product in South Khorasan Province, significantly contributing to the income and livelihood of local farmers. The primary objective of this research is to examine the role of the saffron business cluster in rural development within South Khorasan Province. The study, conducted from 2018 to 2019, involved a statistical population of 987 managers, assistants, and marketers from saffron processing workshops and sales centers in the region.

Data analysis results show that both economic and social factors positively impact the level of development with a confidence level of 0.95. Specifically, within the economic variable, “commercialization of the saffron product” is identified as the highest priority, while “transportation, packaging, and marketing costs of saffron” rank lowest. In the social factors variable, “innovation motivation for saffron product producers” is the top priority, and “investment risk for saffron products” is the lowest priority.

Consequently, it is recommended to focus on the commercialization of saffron products with a strong brand, develop a cohesive network from villages to markets, provide financial and credit support from the government, offer low-interest loans to farmers and saffron workshops, and implement rural development policies.