استخراج ترکیبات فنولی و فلاونوئیدی و ارزیابی فعالیت آنتی‌اکسیدانی آن‌ها در پرچم‌های زعفران (Crocus sativus L.)

زعفران (Crocus sativus L) گران‌ترین ادویه دنیا است و حاوی ترکیبات زیست فعال متعددی از جمله اسیدهای فنولیک، فلاونوئیدها و ویتامین‌ها می‌باشد. زعفران به دلیل رنگ، طعم، عطر و خواص دارویی در صنایع غذایی، آرایشی و رنگ‌سازی کاربرد دارد. این مطالعه به ارزیابی محتوای کل فنول‌ها (TPC)، فلاونوئیدها (TFC) و فعالیت آنتی‌اکسیدانی گلپرهای زعفران با استفاده از حلال‌های مختلف (اتانول، متانول و آب مقطر) پرداخت. نتایج نشان داد که اتانول مؤثرترین حلال با بالاترین TPC (7.29 mg GAE/g DW) و TFC (3.77 mg QE/g DW) و فعالیت آنتی‌اکسیدانی بود.

همچنین ترکیبات فنولیک اصلی شامل اسید گالیک، اسید سوریژیک و اسید وانیلیک و فلاونوئیدهای اصلی شامل کوئرستین، پیروگالول، کامفرول، روتین و تریسین شناسایی شدند. این مطالعه نشان می‌دهد که علاوه بر کلاله‌های قرمز زعفران که به عنوان ادویه مطرح هستند، سایر اجزای گل مانند گلپرها که تاکنون به عنوان ضایعات کشاورزی محسوب می‌شدند، منبع غنی از ترکیبات زیست فعال با پتانسیل آنتی‌اکسیدانی بالا می‌باشند.

Saffron (Crocus sativus L.) is the most expensive spice in the world and rich in a variety of bioactive compounds including phenolic acids, flavonoids, and vitamins. Saffron is used in food, cosmetics, perfumery, and dye industries due to its color, taste, aroma, and medicinal properties. The extraction of bioactive compounds imposes a constant search for economically and environmentally viable extraction strategies for higher yields including the solvent type. The research was carried out to evaluate total phenolic content (TPC), total flavonoid content (TFC), and antioxidant activity of C.

sativus L. anthers using different extraction solvents including ethanol, methanol, and distilled water. The results showed that ethanol was the most effective extraction solvent type exhibiting the highest TPC (7.29 mg GAE g-1 DW), TFC (3.77 mg QE g-1 DW), and antioxidant activity of flavonoids (88%) and ascorbic acid (76.07%). Flavonoids proved to be stronger antioxidants than ascorbic acid, irrespective of solvent type, however the ethanolic extracts showed significantly higher antioxidant activity. A Reverse Phase High-Performance Liquid Chromatography method revealed that gallic acid (3.1 mg g-1), syringic acid (0.2 mg g-1), and vanillic acid (0.13 mg g-1) were the main phenolic compounds detected in the dried anther ethanolic extracts, while quercetin (2.13 mg g-1), pyrogallol (1.73 mg g-1), kaempferol (1.2 mg g-1), rutin (0.2 mg g-1), and tricin (0.1 mg g-1) the main flavonoid compounds.

Thus, apart from the spice, constituted by the red stigmas, the production of other flower parts such as the anthers, so far considered agricultural waste can constitute a rich source of bioactive compounds of high antioxidant potential by setting quality standards for new products’ development and ensuring better valorization of saffron’s bioresidues in Mashhad region of Iran.