زعفران (Crocus sativus L.) و محصولات جانبی آن: اثرات سلامت بخشی در طب داخلی

Crocus sativus L. که معمولاً به عنوان زعفران شناخته می شود، ادویه ای گرانبها است که از آسیا به ویژه از ایران، پیشرو در تولید آن، می آید. این ادویه منحصراً از کلاله های خشک گرفته می شود و گران ترین ادویه در جهان است. حوزه‌های کاربرد زعفران چندگانه است، در واقع در بخش‌های غذایی، نوشیدنی‌ها، دارویی و آرایشی و بهداشتی را شامل می‌شود. همانند سایر مواد شیمیایی گیاهی، نه تنها محصول نهایی، بلکه محصولات جانبی زعفران نیز منبع ارزشمندی از ترکیبات طبیعی زیست فعال محسوب می شوند.

در واقع، اثرات سالم آن، به ویژه به عنوان آنتی اکسیدان و ضد التهاب (از طریق کاهش سیتوکین های پیش التهابی)، در طب داخلی به خوبی شناخته شده است. به طور خاص، اثرات سالم آن به مقابله با ماکولوپاتی دژنراتیو، افسردگی و اضطراب، بیماری های عصبی، سندرم متابولیک، سرطان و بیماری مزمن کلیوی، از طریق ترویج متابولیسم گلوکز مربوط می شود. در این بررسی، مهم‌ترین مقالاتی را که در آن زعفران به عنوان متحدی ارزشمند در پیشگیری و درمان این آسیب‌شناسی‌ها تبدیل شده است، خلاصه می‌کنیم. علاوه بر این، ما می خواهیم استفاده از محصولات جانبی زعفران را به عنوان بخشی از یک سیستم اقتصاد زیستی دایره ای با هدف کاهش ضایعات، حداکثر استفاده از منابع و ارتقای پایداری زیست محیطی و اقتصادی ترویج دهیم.

Crocus sativus L., commonly known as saffron, is a precious spice coming from Asia, in particular from Iran, the country leader in its production. The spice is derived exclusively from dried stigmas and it is the most expensive one in the world. The areas of application of saffron are multiple, in fact ranging across the food, drinks, pharmaceuticals and cosmetics sectors. As is the case with other phytochemicals, not only the final product but also saffron by-products are considered a valuable source of bioactive natural compounds. In fact, its healthy effects, especially as antioxidants and anti-inflammatories (via reducing pro-inflammatory cytokines), are well-recognized in internal medicine. In particular, its healthy effects are related to counteracting degenerative maculopathy, depression and anxiety, neurodegenerative diseases, metabolic syndrome, cancer and chronic kidney disease, by promoting glucose metabolism.

In this review, we summarize the most important papers in which saffron has turned out to be a valuable ally in the prevention and treatment of these pathologies. Moreover, we would like to promote the use of saffron by-products as part of a bio-circular economy system, aimed at reducing wastes, at maximizing the use of resources and at promoting environmental and economic sustainability.