زعفران، جادوی طبیعت در علم تغذیه و داروسازی

چکیده

زعفران (Crocus sativus) به عنوان یکی از ارزشمندترین گیاهان دارویی و غذایی، حاوی ترکیبات بیواکتیو متعددی است که بخاطر خواص درمانی و غذایی ویژه‌شان موردتوجه قرار دارند. این ترکیبات شامل کروسین، سافرانال و پیکروکروسین هستند که دارای خواص آنتی اکسیدانی، ضدالتهابی و ضد سرطانی هستند. بااین حال، استخراج موثر و حفظ پایداری این ترکیبات چالشی مهم در استفاده از زعفران به شمار می‌آید. این مقاله به بررسی و مقایسه روش‌های مختلف استخراج و میکرو/نانو کپسوله سازی این ترکیبات پرداخته و پیشرفت‌های اخیر در این زمینه‌ها را مرور می‌کند. روش‌های مختلف استخراج، از جمله استفاده از حلال‌های آلی مانند متانول و اتانول، استخراج با CO۲ فوق بحرانی و سایر تکنیک‌های پیشرفته مورد بررسی قرار گرفته اند. همچنین، تکنیک‌های میکروکپسوله سازی و نانوکپسوله سازی که از پلیمرهای طبیعی و نانوذرات برای افزایش پایداری ترکیبات بیواکتیو استفاده می‌کنند، تحلیل شده اند. نتایج نشان می‌دهند که روش های جدید مانند استخراج با CO۲ فوق بحرانی و نانوکپسوله سازی به دلیل حفظ کیفیت و پایداری ترکیبات، مزایای قابل توجهی نسبت به روش‌های سنتی دارند. این مقاله همچنین به بررسی کاربردهای این تکنیک‌ها در صنایع غذایی و دارویی می‌پردازد و به ارائه پیشنهاداتی برای بهینه‌سازی فرایندها و توسعه محصولات جدید اشاره می‌کند. تحلیل نتایج مقالات علمی اخیر نشان می‌دهد که انتخاب روش مناسب برای استخراج و کپسوله‌سازی باید بر اساس نیازهای خاص محصول و کاربرد آن انجام شود تا بتوان از زعفران به عنوانیک منبع ارزشمند در تولید محصولات باکیفیت بالا بهره برداری کرد